İçişleri Bakanı Sayın Efkan Ala’ya açık mektup: “Gaziantep ve Mültecileri” konulu seminer öncesi Gaziantep Valiliği’nin tutumunu kınıyoruz!

Sayın Efkan Ala,

T.C. İçişleri Bakanı,

 

Mültecilerle Dayanışma Derneği (Mülteci-Der) ile Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu arasında 27.12.2012 tarihinde imzalanan EIDHR/2012/310-609 sayılı “Uydukentler: İzleme ve Raporlama (Satellite Cities Monitoring and Reporting)” isimli sözleşme kapsamında 01.03.2013-31.08.2014 tarihleri arasında yürüttüğü proje çerçevesinde Gaziantep, Çorum, Erzurum, Manisa, Adana ve Çanakkale illerinde mülteci ve sığınmacıların yaşam koşulları, bulundukları ilde haklara ve hizmetlere erişimleri ile ilgili alan araştırmaları gerçekleştirilmiştir.

 

Elde ettiğimiz alan verileri ışığında, sivil toplum örgütleri, kamu kurumları, yerel yönetimler ve uluslararası kuruluşların katılımı ile Gaziantep ilinde 27 Mayıs 2014 tarihinde mülteci hakları semineri yapılması planlanmıştır. Bu seminerde, ilde ikamet eden mültecilerin yaşam koşulları ve hizmetlere erişimlerine dair proje çalışma bulgularını tartışmaya açılması, Gaziantep’teki paydaşların mülteci/sığınmacılara sundukları hizmetler hakkında tüm katılımcıları bilgilenmesi ve paydaşları mülteci çalışmaları ortak paydasında bir araya getirilmesi hedeflenmiştir.

 

Ocak 2014 tarihlerinde Gaziantep’te yaptığımız alan çalışması esnasında Gaziantep Valiliği’ne ilettiğimiz randevu talebi -başka illerde karşılaşılan örneklerle tezat teşkil edecek şekilde- reddedilmiş ve bu nedenle daha sonraki aylarda yapmayı planladığımız toplantı hakkında Gaziantep Valiliği ve bağlı kurumlarına bilgi verme imkânı elde edilememiştir. Ocak 2014’de Koordinatör Vali Sayın Veysel Dalmaz’la gerçekleşen görüşmemiz esnasında konuyu açtığımızda, kendisi Gaziantep Valiliği’nin böylesi bir toplantıya katılımının öneminin altını çizmiştir. 2014 yılı Mart ayında proje koordinatörümüz Gaziantep Valisi Sayın Erdal Ata ve Vali Yardımcısı Sayın Nursal Çakıroğlu’ndan tekrar randevu talep ederek kendilerini ziyaret etmiş ve toplantı davetimizi ve konuşmacıları içeren taslak listemizi sunmuştur. Bu görüşmede Valilik, Valilik kurumlarının toplantıya katılımında sakınca olmadığına dair, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nden olur alınması halinde toplantının daha verimli ve doğru bir zeminde olacağını ifade eder bir geri dönüş yapmış; akabinde tarafımızca Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’ne destek talebimiz iletilmiş ve bu destek yazısı alınmıştır.

 

Gaziantep Valiliği, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün olumlu görüş bildirmesi üzerine, Mayıs ayında toplantımıza katılacaklarını ve hatta toplantının Valilik ve Mülteci-Der ortak çalışması olmasını istediklerini, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı dâhil pek çok yerel kurum ve kuruluşu da toplantıya davet etmek istediklerini tarafımıza iletmiştir. Katılımını önemli buldukları kurumları da eklemek için taslak programı kendilerine göndermemiz talep edilmiştir.  Bunun ardından Mart 2014’deki görüşme esnasında Valiliğin gördüğü ve Mazlumder’in de konuşmacı olarak yer aldığı ve Valilik tavsiyeleri ile elden geçirilen taslak program bir kez daha gönderilmiş ve Valilik, yapılan değişiklikler ve valilik logosu eklenerek yeniden düzenlenen programı 22 Mayıs 2014 Perşembe günü tarafımıza iletmiştir. Aynı gün Vali Yardımcısı Sayın Nursal Çakıroğlu, proje koordinatörümüzü telefonla arayarak, orijinal programda konuşmacı kurumlar arasında yer alan Mazlumder Gaziantep Şubesi’nin programda yer almasının Valilikçe tasvip edilmediğini ve programdan çıkarmamızı istediklerini iletmiştir. Bunun üzerine Mülteci-Der Yönetim Kurulu Başkanı tarafından Vali Yardımcısı Sayın Nursal Çakıroğlu telefonla aranmış ve dernek olarak davetiye gönderdiğimiz ve teyit aldığımız bir sivil toplum kuruluşuna, Valilik talebi üzerine davetimizi geri çektiğimizi söylemenin Derneğimiz için sakıncaları iletilmiş ve buna olumlu bakmadığımız belirtilmiştir; bunun üzerine Sayın Çakıroğlu Mazlumder’in programdan çıkarılması konusunda ısrarcı olmamış ve “ peki kalsınlar o zaman” yanıtı alınmıştır. Ertesi gün, yani 23 Mayıs 2014 Cuma günü, Vali Yardımcısı Sayın Nursal Çakıroğlu tarafından proje koordinatörümüz aranmış ve Mazlumder’in katılımı halinde kesinlikle etkinlikten çekilecekleri beyan edilmiştir.

 

Meseleyi bir kez de yüz yüze konuşmak amacıyla 26 Mayıs 2014 Pazartesi günü Mülteci-Der Yönetim Kurulu Başkanı, dernek idari koordinatörü, proje koordinatöründen oluşan Mülteci-Der temsilcileri Gaziantep Vali Yardımcısı Sayın Nursal Çakıroğlu’nu makamında ziyaret etmiştir. Yanlış anlaşılma olduğu umudu ile görüşmeyi dilediğimiz konu, bu görüşme esnasında çok keskin ve tartışılamaz bir şekilde reddedilmiş ve Mazlumder’in katılımı halinde Vali Yardımcısı Sayın Nursal Çakıroğlu kesinlikle toplantıya katılmayacağını ve konuyu Sayın Vali’ye de ileteceğini beyan etmiştir. Kendilerine, Mülteci-Der olarak böyle bir devlet refleksini anlamakta zorluk çektiğimiz, Gaziantep’teki mülteci ve sığınmacıların durumunu tartışmak üzere sivil toplum kuruluşları ve kamu kurumlarını bir araya getirmeyi hedeflediğimiz, Mazlumder’e yapılan daveti geri çekmeyeceğimiz, ancak valiliğin katılımlarını beklediğimiz ifade edilmiştir.

 

Bu görüşme esnasında Vali Yardımcısı Sayın Nursal Çakıroğlu, Mazlumder ile bir araya gelmek istememelerine gerekçe olarak; Aralık 2012 tarihinde, Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Gaziantep valiliği ve yerel sivil toplum örgütleri temsilcileri ile bir akşam yemeği yediği, bu yemekte katılımcıların söz alarak Sayın Başbakan’a soru ve sıkıntıları aktardıklarını, dönemin Mazlumder il başkanının ise on beş dakika kadar konuştuğunu, ancak soru sormayarak adeta akıl verir şekilde kabaca bir üslupla konuştuğunu, soru yahut sıkıntı iletmediğini, toplantının maksadının dışına çıktığını ve kendilerini zor durumda bıraktığını ifade etmiştir.

 

27.05.2014 tarihinde planladığımız gibi Gaziantep Tuğcan Otel’de toplantımız başlamış ancak valilik kurumları gelmediği gibi, Göç İdaresi Müdürlüğü dışında davetli hiçbir kamu kurum ve temsilcisi, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve davetli pek çok yerel sivil toplum örgütü toplantıya icabet etmemiştir.

 

Az sayıda sivil toplum kuruluşu, BMMYK ve Göç İdaresi Genel Müdürlüğü katılımı ile toplantımız verimli ve keyifli bir çalışma olarak akşam saatlerine kadar sürmüş ve tamamlanmıştır.

 

Sivil dayanışma ve örgütlenme hakkı bağımsız, özgür düşünme ve hareket edebilme anlayışı ile doğmuş, sivil toplum hareketi uzun zamandır devam eden mücadeleler ile bu günlere ulaşmıştır. Devletten bağımsız, tarafsız olarak faaliyetlerini sürdürmesi, sivil toplumun var oluşu için vazgeçilemez bir koşuldur. Oysa bu örnekte yaşadığımız Gaziantep Valiliği’nin üslubu, takındığı tavır ve toplantıdan çekilme gerekçesi, kamu gücünün sivil toplum üzerindeki baskı ve dilediğini yaptırmaya yönelik bir dayatma, sivil toplumun bağımsızlığını zedelemeye yönelik bir tutum olarak, insan hakları temelli bir dernek olan bizleri çok üzmüş ve şaşkınlıkla karşılanmıştır. Mülteci-Der olarak, bağımsız, insan hakkı ve onuruna saygılı, insan hakları ve insani dayanışma temelli sivil toplum hareketinin dayanışma anlayışı ve sivil toplumun kamu gücünün baskı ve yönlendirmelerine karşı durarak, sivil alanı koruması ve bu yönde gelişmesi gereğine olan inancımız ile, böylesi bir duruş sergilediğimizi ve Gaziantep Valiliği talebini reddettiğimizi belirtmek isteriz. Gaziantep Valiliği’nin sergilediği bu dayatmacı tavır yüzünden duyduğumuz üzüntüyü ve şaşkınlığımızı ve Derneğimizin sergilediği tutumun doğruluğuna olan inancımızı İçişleri Bakanlığı ile paylaşmak amacıyla bu mektubu göndermeye karar vermiş bulunmaktayız. Umuyoruz ki, İçişleri Bakanlığı da sivil toplumun bağımsızlığına ve kamu erkinin böylesi bir dayatma ile kullanılmasına karşı olan düşüncelerimizi bizlerle paylaşır ve Gaziantep Valiliği ile teyit ettikleri halde toplantıya katılmayan meslek odaları, dernek ve vakıflar dâhil tüm sivil toplum örgütlemeleri bu konudaki tutumlarını yeniden gözden geçirmek ihtiyacı duyarlar.

 

Saygılarımızla,

Mültecilerle Dayanışma Derneği Yönetim Kurulu